စီးကရက္သည္ လူတို႔တီထြင္ထားေသာ ဖြာ႐ႈိက္၊ အၾကံထုတ္၊ စတိုင္ထုတ္စရာ
အရာ၀တၱဳပစၥည္း တစ္ခုပင္ျဖစ္သည္။ အဓိကအားျဖင့္စိတ္ဖိစီးမႈမွ
ထြက္ေပါက္တခုအျဖစ္ ေသာက္သံုးၾကျခင္းပင္ ျဖစ္သည္။ စီးကရက္ေသာက္ျခင္းသည္
က်န္းမာေရးကို ဆိုးရြားစြာ ထိခိုက္ေစသည္။ စီးကရက္(သို႔)
ေဆးလိပ္ဆိုေသာအရာသည္ မေကာင္းမွန္း သိေပမဲ့ ျဖတ္ရအေတာ္ခက္တတ္ ၾကပါသည္။
စီးကရက္ေသာက္ျခင္း
စီးကရက္ ေသာက္ျခင္းႏွင့္ ပတ္သက္၍ ခံစားမႈ သက္သက္ကုိပဲ ေရးျခင္းျဖစ္ပါသည္။ ဘယ္လုိ အရသာ ရွိလဲ၊ ဘာ ခံစားရလဲ၊ စီးကရက္ ေသာက္လုိ႔ ကုိယ့္ အေပၚ သူမ်ား ဘယ္လုိျမင္သလဲ၊ တျခားသူေတြနဲ႔ ကုိယ့္ကုိ ဘယ္လုိ အက်ိဳး သက္ေရာက္ေစလဲ သုိ႔မဟုတ္ ထိခိုက္ေစလဲ စသျဖင့္ ေတြးေတာမိတဲ့အခါ...
တစ္ခ်ဳိ႕က ေၾကာက္စိတ္ေတြ ေျပေအာင္ ေသာက္တာတဲ့။ ဥပမာ ရီးစားစာ လုိက္ေပးရင္း၊ စကား လုိက္ေျပာရင္း ေပါ့။ စီးကရက္ကုိ ခဲထားလုိက္တာနဲ႔ ကုိယ့္ကုိယ္ကုိ ယုံၾကည္မႈေတြ လည္း ပုိရွိလာသလုိပဲ ခံစားရတယ္၊ ေျခဖ်ား လက္ဖ်ား ေအးတာေတြလည္း ေပ်ာက္သြားတယ္တဲ့။
ကုိယ့္အေနနဲ႔ေတာ့ စီးကရက္ ေသာက္တဲ့ ေယာက်ာ္းေလးကုိ စတုိင္က်လုိက္တာ လုိ႔ တခါမွ မထင္မိပါဘူး။ မင္းသား မင္းသမီးေတြ ရုပ္ရွင္ထဲမွာ စီးကရက္ ေသာက္တာကုိေရာ၊ ဥပမာ Sex and the City ထဲမွာ Carrie စီးကရက္ ဖြာၿပီး စာေရးေနတာ ေတြ႔ရင္ သူ႔ အ၀တ္အစားနဲ႔ အသုံးအေဆာင္ လွလွေလးေတြ နံကုန္ေတာ့မွာပဲလုိ႔ ေတြးမိတယ္။ စီးကရက္နံ႔က နံတယ္လုိ႔ ထင္တဲ့ အျပင္ စီးကရက္ ေသာက္သူရဲ႕ ႏႈတ္ခမ္းမဲမဲႀကီး ကုိလည္း မႏွစ္သက္ပါဘူး။ ေသြးေရာင္ မလႊမ္းဘဲ ၀ါက်င့္က်င့္ ျဖစ္ေနတဲ့ လက္ေတြကုိလည္း ဘယ္လုိလုပ္ၿပီး ရဲရဲ တြဲရဲမွာလဲ။ စီးကရက္ ေသာက္ရင္း ရဲေဆးတင္ၿပီး လာေျပာတဲ့ ခ်စ္စကားမ်ား ကလည္း ဘယ္မွာ ေမႊးခ်ိဳေနမွာလဲ။
စီးကရက္ႏွင့္ ကမာၻ
ယေန႔ တိုးတက္ၿပီးႏိုင္ငံမ်ားတြင္ စီးကရက္ကေပးမည္ အႏၱရာယ္ကိုလူတိုင္းသိရွိၿပီးၿဖစ္သည္။ ႏိုင္ငံတကာတြင္“ေဆးလိပ္ေသာက္ၿခင္းေၾကာင့္ က်န္းမာေရးကိုဆိုး၀ါးစြာထိခိုက္ ေစႏိုင္ပါသည္” ဟူေသာစာတမ္းကို ဥပေဒအရ စီးကရက္ေၾကာ္ၿငာတိုင္းတြင္ ထည့္ၾကရသည္။ ဥေရာပႏိုင္ငံမ်ားတြင္ စီးကရက္ဘူးခြံတိုင္း၌ က်န္းမာေရး သတိေပးခ်က္ကို ၿမင္သာေအာင္ေဖာ္ၿပရသည္။ၾသစေတးလ်ႏိုင္ငံႏွင့္ အဂၤလန္ႏိုင္ငံတို႔တြင္ စီးကရက္၌ပါ၀င္ေသာ ေဆးကတၱရာ ပါရွိသည္ႏွုန္းေပၚမူတည္၍ အခြန္ကိုေကာက္သည္။ ရုရွား တြင္ရုံးမ်ား၊ ယာဥ္မ်ား၊ေက်ာင္းမ်ားႏွင့္ပင္လယ္ပမ္းေၿခ အေဆာက္အဦးအားလံုးတြင္ ေဆးလိပ္မေသာက္ရန္ ပိတ္ကင္ထားၿပီးၿဖစ္သည္။ ထိုေၾကာင့္ သူတို႔ဆီမွာ စီးကရက္ေသာက္သည့္ႏွုန္းသည္ က်ဆင္းလ်က္ရွိပါသည္။
ေနာက္မက်ေသးပါ
စီးကရက္ၿဖတ္သည့္ရက္သည္ ဘယ္ေတာ့မွေနာက္မက်ၿခင္း ပင္ၿဖစ္သည္။ ယေန႔ၿဖတ္လွ်င္ ယေန႔အက်ိဳးရွိသည္။ စီးကရက္ ကေပးေသာေ၀ဒနာမ်ားသည္ ၿပန္လည္သက္သာစၿမဲၿဖစ္သည္။ ထိုေၾကာင့္ လူငယ္တစ္ေယာက္ အေနႏွင့္စီးကရက္ မေသာက္တတ္ေသးလွ်င္ မေသာက္ပါႏွင့္။ အားကစားလုပ္ရာတြင္၎ ပင္ပင္ပန္းပန္းအလုပ္ လုပ္ရေသာအခါတြင္၎ သက္တူရြယ္တူ သူငယ္ခ်င္းမ်ားထက္ ပို၍ အေမာခံႏိုင္သည္။ စီးကရက္စဲြေနေသာ လူၾကီးၿဖစ္ပါက ယေန႔ပင္စ၍ ၿဖတ္ၾကည့္ပါ။ထူးၿခားစြာေပါ့ပါးလာမည္။ အဆုတ္ကင္ဆာကို အသာထား၊အနည္းဆုံး တပတ္အတြင္း ေခ်ာင္းဆိုရင္ၾကပ္ စေသာ ေ၀ဒနာမ်ားကို ယူပစ္သလို သက္သာသြားပါလိမ့္မည္။ ၿမန္မာႏိုင္ငံ ေဆးသုေတသနဌာန၏ စာတမ္းစာေစာင္မ်ားအရ ေဆးေပါ့လိပ္သည္ စီးကရက္ ေလာက္ဒုကၡမေပးဟုသိရသည္။ ထိုေၾကာင့္ေဆးလိပ္ကို မၿဖတ္ႏိုင္လွ်င္ သနပ္ဖက္ ေဆးေပါ့လိပ္ မ်ားႏွင့္အစားထိုးသင့္သည္။
(၁) စေသာက္မိတာနဲ႔ ျဖတ္ဖို႔ခက္ျပီ
မ်ားေသာအားျဖင့္ ဆယ္ေက်ာ္သက္ အရြယ္မွာ အေပါင္းအသင္းမ်ားရဲ႔ ေစ့ေဆာ္မႈ၊ ကိုယ္တိုင္ ကလည္း လက္တည့္စမ္းခ်င္မႈ၊ မိဘအသိုင္းအ၀ုိင္းကလည္း ေဆးလိပ္ေသာက္သံုးသူေတြ ျဖစ္မႈစတဲ့ အခ်က္ကေလးေတြကေန တြန္းပို႔မႈေၾကာင့္ ေဆးလိပ္ကို စမ္းေသာက္မိ တတ္ၾကပါတယ္။ ေဆးလိပ္ေသာက္တဲ့ အက်င့္ဟာ စမိတာနဲ႔ ေဖ်ာက္ဖို႔ အေတာ္ခက္ခဲတဲ့ အမူအက်င့္ပါ။ ဘာလို႔ဆိုေတာ့ ေဆးလိပ္ထဲမွာ ပါ၀င္တဲ့ Tobaccoမွာ စိတ္ကိုစြဲလန္းေစတဲ့ နီကိုတင္း (nicotine) အေျမာက္အမ်ား ပါ၀င္ေနလို႔ပါ။ နီကိုတင္းကို စသံုးမိတာနဲ႔ ေနာက္ထပ္ သံုးစြဲခ်င္ေအာင္ စြဲလန္းေစျပီး စိတ္ကိုေျပာင္းလဲေစပါတယ္
(၂) ေဆးလိပ္ထဲမွာ တျခားဘာေတြ ပါေသးလဲ
စီးကရက္ တလိပ္မွာ အမ်ိဳးေပါင္း ၄၀၀၀ေက်ာ္တဲံ ဓာတုပစၥည္းေတြနဲ႔ အနည္းဆံုး ၄၀၀ ေက်ာ္တဲ့ အဆိပ္အေတာက္ေတြ ပါ၀င္ပါတယ္။ က်န္းမာေရးကို အဓိက ထိခိုက္ေစတဲ့ အရာကေတာ့
အရက္ႏွင့္ ေဆးလိပ္ တဲြမိျပီဆိုလွ်င္
ယေန႔ ဆရာ၀န္မ်ား ေတြ႔ရွိေသာ အခ်က္က ေဆးလိပ္ႏွင့္အရက္ ေပါင္းစပ္လို႔ မရပါ။ အရက္ေရာ ေဆးလိပ္ပါ က်န္းမာေရးကို ထိခိုက္ေစတတ္သည္။ ဤသည္မွာ လူတိုင္း အသိပင္..။ ယင္းႏွစ္ခုကို ေပါင္းလိုက္မိလွ်င္ ျပႆနာမွာ ပို၍ပို၍ ေမွ်ာ္မွန္းသည္ထက္ ၾကီးထြားသြားသည္။
အရက္ေရာ ေဆးလိပ္ပါ ေသာက္သံုးသူတို႔၏ ဖ်ားနာဖို႔ႏႈန္းသည္ ေဆးလိပ္ကို မေသာက္ပဲ အရက္ကို ေရေသာက္သလို ေသာက္ေနေသာသူ၊ အရက္ကိုမေသာက္ပဲ ေဆးလိပ္ကို မီးခိုးေခါင္းတိုင္ျဖစ္ေအာင္ ေသာက္ေနေသာ သူေတြထက္ ပိုသည္ဟု ျပင္သစ္ႏိုင္ငံရွိ အျပည္ျပည္ဆိုင္ရာ ကင္ဆာေရာဂါ သုေတသနမွ ပညာရွင္မ်ားက ဆိုပါသည္။ အဆိုပါ ဌာနၾကီးမွ တာ၀န္ရွိပုဂၢိဳလ္၏ ေျပာျပခ်က္အရ ေန႔စဥ္ စီးကရက္ တစ္ဗူးႏွင့္အတူ အရက္ကို အသင့္အတင့္ တြဲဖက္ေသာက္သံုးေသာသူ၏ အစာမ်ိဳလမ္းေၾကာင္း ကင္ဆာျဖစ္ဖို႔ႏႈန္းသည္ အရက္တစ္မ်ိဳးထဲသာ ေသာက္သံုးတတ္သူ သို႔ စီးကရက္ တစ္မ်ိဳးကိုသာ ေန႔စဥ္မွီ၀ဲသူေတြထက္ ငါးဆပိုသည္။ အကယ္၍ လူတစ္ေယာက္သည္ စီးကရက္ကို အသင့္အတင့္ေသာက္၍ ေန႔စဥ္အရက္ကို အလြန္အမင္း ေသာက္သံုးခဲ့ေသာ္ သူ၏ အစာမ်ိဳလမ္းေၾကာင္း ကင္ဆာေရာဂါ ျဖစ္မည့္ႏႈန္းသည္ အရက္ သို႔ စီးကရက္ တစ္မ်ိဳးထဲ ေသာက္သူထက္ ၁၈ဆ ပိုသည္။ အရက္ေရာ စီးကရက္ကိုပါ အလြန္အကၽြံ ေသာက္မိျပီဆိုပါက ကင္ဆာျဖစ္ရမည့္ႏႈန္းသည္ ၄၄ဆအထိ တက္သြားႏိုင္သည္။
ဘယ္လိုေၾကာင့္ ဒီလိုျဖစ္ေနရပါလိမ့္...။ အေျဖကို ရရွိရန္ စီးကရက္တစ္လိပ္ကို ရႈသြင္းေနေသာ သူတစ္ေယာက္ကို သတိထားၾကည့္ပါ။ စီးကရက္က ထြက္လာေသာ အေငြ႔တြင္ ကာဗြန္မိုေအာက္ဆိုက္၊ ႏိုက္ထရိုဂ်င္ဒိုင္ေအာက္ဆိုက္ စသည့္ ကင္ဆာေရာဂါျဖစ္ေစႏိုင္ေသာ ဓါတ္အမ်ိဳးေပါင္း ၄၀၀၀ တို႔သည္ အဆုတ္ထဲကို ၀င္ေရာက္သြားသည္။ ၄င္းဓါတ္ေငြ႕တို႔သည္ ပါးစပ္၊ ႏွေခါင္း၊ လည္ေခ်ာင္းႏွင့္ အဆုတ္ထဲ၌ အသာတြယ္ကပ္ျပီး ေနတတ္ၾကသည္။ ဤအခ်ိန္မွာ ေဆးလိပ္သမားက ေရာဆာလာသျဖင့္ ခံတြင္းရွင္းသြားေအာင္ အရက္တစ္ခြက္ကို အေဖၚျပဳလိုက္ျပီ ဆိုပါက ပါးစပ္ႏွင့္ လည္ေခ်ာင္းတ၀ိုက္ကုိ အရက္ျဖင့္ ပက္ဖ်န္းလိုက္သလို ျဖစ္သြားမည္ျဖစ္၏။ အရက္က ကင္ဆာေရာဂါ မျဖစ္ေစပါ။ သို႔ေသာ္ ပါးစပ္၊ လည္ေခ်ာင္း စသည္တို႔၌ အနည္တင္ေနေသာ စီးကရက္မွ ဓါတ္မ်ားကို အရည္ေပ်ာ္ေစ၍ ခႏၶာကိုယ္ထဲကို မ၀င္၀င္သြားေအာင္ အကူအညီ ေပးလို္က္၏။
စီးကရက္သမားက စီးကရက္ကို ဆက္ျပီးေသာက္လွ်င္ ပါးစပ္ႏွင့္ လည္ေခ်ာင္းအတြင္း၌ ေရာက္ေနျပီးျဖစ္ေသာ အရက္က အဆိပ္ဓါတ္မ်ားကို ခႏၶာကိုယ္တြင္းသို႔ မ၀င္၀င္ေအာင္ဆက္ျပီး ကူညီျပန္၏။ ဒီအခ်ိန္မွာ ၀မ္းဗိုက္အတြင္း၌ ရွိေသာ အသည္းက ၄င္းဆီကို ေရာက္လာေသာ အဆိပ္အေတာက္မ်ားကို ဖ်က္ဆီးပစ္ႏိုင္ေအာင္ ၾကိဳးစားေပးရသည္။ အထူးသျဖင့္ အရက္တြင္ပါလာေသာ ခႏၶာကိုယ္တြင္းကို ေလာေလာဆယ္ ဒုကၡေပးမည့္ အဆိပ္မ်ားကို လစ္လွ်ဴရႈ႕ထားရသလို ျဖစ္သြား၏။ ဒီလိုႏွင့္ စီးကရက္ တစ္မ်ိဳးထဲကုိ မွီ၀ဲေနသူ၏ ေသြးထဲတြင္ အဆိပ္ဓါတ္သည္ မိနစ္အနည္းငယ္သာ ရွိေနရမည့္အစား အရက္ပါ တြဲဖက္ေသာသူတြင္ နာရီေပါင္းမ်ားစြာၾကာေအာင္ ဒုကၡေပးေနေတာ့သည္။
အသည္းက အရက္တြင္ပါလာေသာ အဆိပ္မ်ားကို ဖ်က္ဆီးေပးေနရစဥ္ ေနာက္ တာ၀န္တစ္ခုကို လစ္ဟင္းသြားျပန္သည္။ ဒါက ေသြးထဲမွ အဆီဓါတ္ကိုယူျပီး သၾကားဓါတ္အျဖစ္ အသြင္ေျပာင္းေပးဖို႔ တာ၀န္ျဖစ္သည္။ သို႔ေၾကာင့္ အရက္သမားတို႔တြင္ ေသြးထဲ၌ အဆီဓါတ္သည္ ပိုလွ်ံေနတတ္သည္။ တခ်ိန္ထဲမွာ စီးကရက္က ပါလာေသာ အဆိပ္ဓါတ္မ်ားႏွင့္ ေပါင္းဆပ္မိေသာအခါ ေသြးခဲလြယ္သည့္ အဆင့္ကို ေရာက္သြား၏။ ဤတြင္ ေသြးေၾကာပိတ္သည့္ ေရာဂါမ်ိဳးစံုႏွင့္ ဆက္စပ္သြား၏။
အဆုတ္ထဲကို ျပန္၍ ၾကည့္ၾကရေအာင္...။ စီးကရက္ေငြ႔တြင္ CO ဓါတ္ေငြ႔ပါရွိသည္။ ထိုဓါတ္ေငြ႔သည္ ေအာက္ဆီဂ်င္ဓါတ္ေငြ႕ထက္ ေသြးထဲကို၀င္ဖို႔ အဆ ၂၄၀ လြယ္ကူသည္။ ထို႔ေၾကာင့္ စီးကရက္ မ်ားမ်ားေသာက္ေနသူ တစ္ေယာက္၏ ေသြးထဲတြင္ ေအာက္ဆီဂ်င္ ပါရွိသည့္ႏႈန္းသည္ ၈% နီးပါး ေလ်ာ့နည္းသြား၏။ စီးကရက္ အရက္ တြဲဖက္စြဲေနေသာသူသည္ အစာအာဟာရ အစားအေသာက္ နည္းတတ္၏။ အာဟာရ ခ်ိဳ႔တဲ့ ေနတတ္၏။ ဤအခ်က္ေတြ အားလံုးေပါင္းစပ္မိေသာအခါ ခႏၶာကိုယ္၏ အာရံုေၾကာမ်ားကို ထိ၏။ အသည္းကမေကာင္း၊ ေအာက္ဆီဂ်င္ကနည္း၊ ေသြးေၾကာေတြက ပိတ္လုလု၊ အေျခအေနမွာ ဦးေႏွာက္ကို ထိခိုက္၏။ ႏွလံုးေသြးေၾကာေတြကို ဒုကၡေပး၏။ အသက္ရႈလမ္းေၾကာင္းကို ဒုကၡေပး၏။ ဤတြင္ နဂိုက ေသြးတိုးေရာဂါ နည္းနည္းပါးပါး ရွိေနသူျဖစ္ပါက ေလျဖတ္ခံရမွာ ႏွလံဳးေသြးေၾကာပိတ္ ေရာဂါရေတာ့မွာ ေသခ်ာ၏။
အမ်ိဳးသမီးမ်ားတြင္ စီးကရက္ေသာက္ျပီး ပ႒ိသေႏၶတားေဆးကိုပါ သံုးစြဲပါက ဦးေႏွာက္ထဲမွာ ေသြးယိုသည္အထိ ျဖစ္တတ္၏။ အရက္က ေသြးတိုးေရာဂါကို အားေပး၏။ အစာအိမ္ေရာဂါ ရွိေသာသူသည္ အရက္ႏွင့္ စီးကရက္ကို ဆက္ျပီးမွီ၀ဲပါက ဘယ္ေတာ့မွ ေရာဂါေပ်ာက္ကင္းလိမ့္မည္ မဟုတ္ေခ်။
အမ်ိဳးသားမ်ားတြင္လည္း အရက္္ကို အလြန္အကၽြံေသာက္သံုးမိပါက ေသြးထဲ၌ ေယာက်္ားဟိုမုန္းဓါတ္ က်ဆင္း၏။ စီးကရက္ျဖင့္ ေပါင္းစပ္မိပါက သုတ္ပိုးမထြက္သည့္ ဘ၀ကို ေရာက္သြားတတ္၏။ ထိုအခါ အိမ္ေထာင္က်ေပမဲ့ ကေလးအေဖဘ၀ကို ေရာက္ေတာ့မည္ မဟုတ္ပါ...။
သို႔ေၾကာင့္ အရက္ႏွင့္ စီးကရက္ မတြဲမိေအာင္ အတတ္ႏိုင္ဆံုး ဆရာ၀န္ေတြက ျပည္သူေတြကို အၾကံေပးၾကပါဟု ၁၉၈၅ ခုႏွစ္ထုတ္ ကမၻာ့ေဆးပညာ အသင္းဂ်ာနယ္မွ ေရးသားခဲ့ျခင္း ျဖစ္ပါသည္။
အီး-စီးကရက္
ပံုမွန္စီးကရက္ထက္ရွည္သည္။ အတြင္းက လဲလို႔ရသည့္ ခြက္ေလးထဲတြင္ နစ္ကိုတင္းႏွင့္ propylene glycol [3] လို႔ေခၚေသာ စီးကရက္မီးခုိးလိုထြက္တာတူေအာင္လုပ္ေပးသည့္ ဓာတ္တစ္ခုပါ၀င္သည္။ ေသာက္သံုးသူ ေလရုဴသြင္းလိုက္ေသာအခါမွာ အာရံုခံစင္ဆာကေန၍ ေလ၀င္တာကို သိတာႏွင့္ စီးကရက္ထဲမွာရွိေသာ micro-processor chip ကေန တစ္ဆင့္ အေငြ႔ကေန အမွဳန္အမႊားပံုစံေျပာင္းေပးသည့္ atomizer [4] ကို အရည္စက္မ်ား ေလရွဴရာလမ္းေၾကာင္းသုိ႔ ပို႔ေဆာင္မႈ လုပ္ေဆာင္ေစမွာျဖစ္ပါသည္။ ဘက္ထရီအားျပန္သြင္းလို႔ရၿပီး မီးမလာရင္ ေသာက္၍ မရပါ။
အီး-စီးကရက္ မ်ားကို တရုတ္ႏိုင္ငံက (၂၀၀၄) ခုႏွစ္မွ စတင္ ထုတ္လုပ္ခဲ့ၿပီး ဘက္ထရီ အသံုးျပဳ စက္ကိရိယာငယ္သည္ စီးကရက္ အစစ္ကဲ့သို႔ေသာ အေျခအေနမ်ိဳး ျဖစ္ေနရန္ ဖန္တီးထားျခင္း ျဖစ္သည္။ အီး-စီးကရက္ မ်ားသည္ အမ်ိဳးအစား အလိုက္ အရသာ ကြဲျပားေလ့ရွိၿပီး လူငယ္မ်ားႏွင့္ ဆယ္ေက်ာ္သက္မ်ား အတြက္ ေခ်ာ့ကလက္ အရသာ ရွိေသာ အီး-စီးကရက္ မ်ားပင္ တီထြင္ထားသည္။ အီး-စီးကရက္ ေခၚ အီလက္ထေရာနစ္ စီးကရက္ မ်ားသည္ ကာဆင္ႏိုဂ်င္ ႏွင့္ အျခားေသာ အဆိပ္အေတာက္ ဓာတု ပစၥည္းမ်ား ပါရွိ ေနေၾကာင္း အေမရိကန္ အစားအေသာက္ ႏွင့္ ေဆး၀ါးဆိုင္ရာ အုပ္ခ်ဳပ္မႈအဖြဲ႔ (FDA) က ေၾကညာလိုက္သည္။
အီး-စီးကရက္ မ်ားတြင္ ဒိုင္အီသိုင္လင္း ဂလိုင္ေကာ ကဲ့သို႔ အဆိပ္ျဖစ္ေစေသာ ဓာတ္ပစၥည္းမ်ား ပါရွိေနေၾကာင္း FDA ကဆိုသည္။ အီး-စီးကရက္ မ်ားသည္ ေဆးလိပ္ျဖတ္ရန္ သင့္ေတာ္ေသာ နည္းလမ္း တခုအျဖစ္ အစားထိုး အသံုးျပဳႏိုင္ရန္ ႏွင့္ မီးခိုးေငြ႔ မထြက္ေစ လိုေသာေၾကာင့္ ေဆးလိပ္ေသာက္ခြင့္ မျပဳေၾကာင္း တားျမစ္ထားသည့္ ေနရာမ်ား အတြက္ အသံုးျပဳႏိုင္ရန္ ထုတ္လုပ္ ထားေသာ္လည္း အႏၱရာယ္ ရွိေသာ အေနအထား ကိုမူ သာမန္ ေဆးလိပ္ကဲ့သို႔ပင္ ေျပာင္းလဲႏိုင္ျခင္း မရွိေၾကာင္း FDA မွ ေကာ္မရွင္နာ မာဂရက္ ေအဟမ္းဘတ္ က ေျပာၾကားခဲ့သည္။ FDA သည္ ယခု ေၾကညာခ်က္ကို ထုတ္ျပန္ရန္ အတြက္ အီး-စီးကရက္ အမ်ိဳးအစား (၁၈)မ်ိဳးကို ေလ့လာခဲ့ၿပီး ၎တို႔အနက္ အလြန္ လူႀကိဳက္မ်ားသည့္ အီး-စီးကရက္ Brand ႏွစ္ခုလည္း ပါဝင္သည္။
ရႏိုင္ေသာအႏၱရာယ္ႏွင့္ ေက်းဇူးမ်ား
(၁)လူဘ၀သက္တမ္း
ျဖစ္တတ္ေသာေရာဂါမ်ား
(၁)ေဆးလိပ္နွင့္ အစာအိမ္နာ
(၄) ခဏခဏေခ်ာင္းဆိုးမည္
(ေအာင္ႏုိင္သူ)
ကိုးကား
စီးကရက္ေသာက္ျခင္း
စီးကရက္ ေသာက္ျခင္းႏွင့္ ပတ္သက္၍ ခံစားမႈ သက္သက္ကုိပဲ ေရးျခင္းျဖစ္ပါသည္။ ဘယ္လုိ အရသာ ရွိလဲ၊ ဘာ ခံစားရလဲ၊ စီးကရက္ ေသာက္လုိ႔ ကုိယ့္ အေပၚ သူမ်ား ဘယ္လုိျမင္သလဲ၊ တျခားသူေတြနဲ႔ ကုိယ့္ကုိ ဘယ္လုိ အက်ိဳး သက္ေရာက္ေစလဲ သုိ႔မဟုတ္ ထိခိုက္ေစလဲ စသျဖင့္ ေတြးေတာမိတဲ့အခါ...
တစ္ခ်ဳိ႕က ေၾကာက္စိတ္ေတြ ေျပေအာင္ ေသာက္တာတဲ့။ ဥပမာ ရီးစားစာ လုိက္ေပးရင္း၊ စကား လုိက္ေျပာရင္း ေပါ့။ စီးကရက္ကုိ ခဲထားလုိက္တာနဲ႔ ကုိယ့္ကုိယ္ကုိ ယုံၾကည္မႈေတြ လည္း ပုိရွိလာသလုိပဲ ခံစားရတယ္၊ ေျခဖ်ား လက္ဖ်ား ေအးတာေတြလည္း ေပ်ာက္သြားတယ္တဲ့။
ကုိယ့္အေနနဲ႔ေတာ့ စီးကရက္ ေသာက္တဲ့ ေယာက်ာ္းေလးကုိ စတုိင္က်လုိက္တာ လုိ႔ တခါမွ မထင္မိပါဘူး။ မင္းသား မင္းသမီးေတြ ရုပ္ရွင္ထဲမွာ စီးကရက္ ေသာက္တာကုိေရာ၊ ဥပမာ Sex and the City ထဲမွာ Carrie စီးကရက္ ဖြာၿပီး စာေရးေနတာ ေတြ႔ရင္ သူ႔ အ၀တ္အစားနဲ႔ အသုံးအေဆာင္ လွလွေလးေတြ နံကုန္ေတာ့မွာပဲလုိ႔ ေတြးမိတယ္။ စီးကရက္နံ႔က နံတယ္လုိ႔ ထင္တဲ့ အျပင္ စီးကရက္ ေသာက္သူရဲ႕ ႏႈတ္ခမ္းမဲမဲႀကီး ကုိလည္း မႏွစ္သက္ပါဘူး။ ေသြးေရာင္ မလႊမ္းဘဲ ၀ါက်င့္က်င့္ ျဖစ္ေနတဲ့ လက္ေတြကုိလည္း ဘယ္လုိလုပ္ၿပီး ရဲရဲ တြဲရဲမွာလဲ။ စီးကရက္ ေသာက္ရင္း ရဲေဆးတင္ၿပီး လာေျပာတဲ့ ခ်စ္စကားမ်ား ကလည္း ဘယ္မွာ ေမႊးခ်ိဳေနမွာလဲ။
စီးကရက္ႏွင့္ ကမာၻ
ယေန႔ တိုးတက္ၿပီးႏိုင္ငံမ်ားတြင္ စီးကရက္ကေပးမည္ အႏၱရာယ္ကိုလူတိုင္းသိရွိၿပီးၿဖစ္သည္။ ႏိုင္ငံတကာတြင္“ေဆးလိပ္ေသာက္ၿခင္းေၾကာင့္ က်န္းမာေရးကိုဆိုး၀ါးစြာထိခိုက္ ေစႏိုင္ပါသည္” ဟူေသာစာတမ္းကို ဥပေဒအရ စီးကရက္ေၾကာ္ၿငာတိုင္းတြင္ ထည့္ၾကရသည္။ ဥေရာပႏိုင္ငံမ်ားတြင္ စီးကရက္ဘူးခြံတိုင္း၌ က်န္းမာေရး သတိေပးခ်က္ကို ၿမင္သာေအာင္ေဖာ္ၿပရသည္။ၾသစေတးလ်ႏိုင္ငံႏွင့္ အဂၤလန္ႏိုင္ငံတို႔တြင္ စီးကရက္၌ပါ၀င္ေသာ ေဆးကတၱရာ ပါရွိသည္ႏွုန္းေပၚမူတည္၍ အခြန္ကိုေကာက္သည္။ ရုရွား တြင္ရုံးမ်ား၊ ယာဥ္မ်ား၊ေက်ာင္းမ်ားႏွင့္ပင္လယ္ပမ္းေၿခ အေဆာက္အဦးအားလံုးတြင္ ေဆးလိပ္မေသာက္ရန္ ပိတ္ကင္ထားၿပီးၿဖစ္သည္။ ထိုေၾကာင့္ သူတို႔ဆီမွာ စီးကရက္ေသာက္သည့္ႏွုန္းသည္ က်ဆင္းလ်က္ရွိပါသည္။
ေနာက္မက်ေသးပါ
စီးကရက္ၿဖတ္သည့္ရက္သည္ ဘယ္ေတာ့မွေနာက္မက်ၿခင္း ပင္ၿဖစ္သည္။ ယေန႔ၿဖတ္လွ်င္ ယေန႔အက်ိဳးရွိသည္။ စီးကရက္ ကေပးေသာေ၀ဒနာမ်ားသည္ ၿပန္လည္သက္သာစၿမဲၿဖစ္သည္။ ထိုေၾကာင့္ လူငယ္တစ္ေယာက္ အေနႏွင့္စီးကရက္ မေသာက္တတ္ေသးလွ်င္ မေသာက္ပါႏွင့္။ အားကစားလုပ္ရာတြင္၎ ပင္ပင္ပန္းပန္းအလုပ္ လုပ္ရေသာအခါတြင္၎ သက္တူရြယ္တူ သူငယ္ခ်င္းမ်ားထက္ ပို၍ အေမာခံႏိုင္သည္။ စီးကရက္စဲြေနေသာ လူၾကီးၿဖစ္ပါက ယေန႔ပင္စ၍ ၿဖတ္ၾကည့္ပါ။ထူးၿခားစြာေပါ့ပါးလာမည္။ အဆုတ္ကင္ဆာကို အသာထား၊အနည္းဆုံး တပတ္အတြင္း ေခ်ာင္းဆိုရင္ၾကပ္ စေသာ ေ၀ဒနာမ်ားကို ယူပစ္သလို သက္သာသြားပါလိမ့္မည္။ ၿမန္မာႏိုင္ငံ ေဆးသုေတသနဌာန၏ စာတမ္းစာေစာင္မ်ားအရ ေဆးေပါ့လိပ္သည္ စီးကရက္ ေလာက္ဒုကၡမေပးဟုသိရသည္။ ထိုေၾကာင့္ေဆးလိပ္ကို မၿဖတ္ႏိုင္လွ်င္ သနပ္ဖက္ ေဆးေပါ့လိပ္ မ်ားႏွင့္အစားထိုးသင့္သည္။
(၁) စေသာက္မိတာနဲ႔ ျဖတ္ဖို႔ခက္ျပီ
မ်ားေသာအားျဖင့္ ဆယ္ေက်ာ္သက္ အရြယ္မွာ အေပါင္းအသင္းမ်ားရဲ႔ ေစ့ေဆာ္မႈ၊ ကိုယ္တိုင္ ကလည္း လက္တည့္စမ္းခ်င္မႈ၊ မိဘအသိုင္းအ၀ုိင္းကလည္း ေဆးလိပ္ေသာက္သံုးသူေတြ ျဖစ္မႈစတဲ့ အခ်က္ကေလးေတြကေန တြန္းပို႔မႈေၾကာင့္ ေဆးလိပ္ကို စမ္းေသာက္မိ တတ္ၾကပါတယ္။ ေဆးလိပ္ေသာက္တဲ့ အက်င့္ဟာ စမိတာနဲ႔ ေဖ်ာက္ဖို႔ အေတာ္ခက္ခဲတဲ့ အမူအက်င့္ပါ။ ဘာလို႔ဆိုေတာ့ ေဆးလိပ္ထဲမွာ ပါ၀င္တဲ့ Tobaccoမွာ စိတ္ကိုစြဲလန္းေစတဲ့ နီကိုတင္း (nicotine) အေျမာက္အမ်ား ပါ၀င္ေနလို႔ပါ။ နီကိုတင္းကို စသံုးမိတာနဲ႔ ေနာက္ထပ္ သံုးစြဲခ်င္ေအာင္ စြဲလန္းေစျပီး စိတ္ကိုေျပာင္းလဲေစပါတယ္
(၂) ေဆးလိပ္ထဲမွာ တျခားဘာေတြ ပါေသးလဲ
စီးကရက္ တလိပ္မွာ အမ်ိဳးေပါင္း ၄၀၀၀ေက်ာ္တဲံ ဓာတုပစၥည္းေတြနဲ႔ အနည္းဆံုး ၄၀၀ ေက်ာ္တဲ့ အဆိပ္အေတာက္ေတြ ပါ၀င္ပါတယ္။ က်န္းမာေရးကို အဓိက ထိခိုက္ေစတဲ့ အရာကေတာ့
- ကင္ဆာျဖစ္ေစေသာ carcinogen တမ်ိဳးျဖစ္တဲ့ ကတၱရာေစး
- စိတ္ကိုစြဲလန္းေစျပီး ေသြးတြင္း အဆီဓါတ္ကို ျမင့္တက္ေစတဲ့ နီကိုတင္း
- အဆုတ္အတြင္း ေအာက္ဆီဂ်င္ ပါ၀င္မႈ ေလ်ာ့နည္းေစျပီး အဆိပ္အေတာက္ ျဖစ္ေစတဲ့ ကာဗြန္မိုေနာက္ဆိုဒ္ တို႔ အဓိကပါ၀င္ပါတယ္။
အရက္ႏွင့္ ေဆးလိပ္ တဲြမိျပီဆိုလွ်င္
ယေန႔ ဆရာ၀န္မ်ား ေတြ႔ရွိေသာ အခ်က္က ေဆးလိပ္ႏွင့္အရက္ ေပါင္းစပ္လို႔ မရပါ။ အရက္ေရာ ေဆးလိပ္ပါ က်န္းမာေရးကို ထိခိုက္ေစတတ္သည္။ ဤသည္မွာ လူတိုင္း အသိပင္..။ ယင္းႏွစ္ခုကို ေပါင္းလိုက္မိလွ်င္ ျပႆနာမွာ ပို၍ပို၍ ေမွ်ာ္မွန္းသည္ထက္ ၾကီးထြားသြားသည္။
အရက္ေရာ ေဆးလိပ္ပါ ေသာက္သံုးသူတို႔၏ ဖ်ားနာဖို႔ႏႈန္းသည္ ေဆးလိပ္ကို မေသာက္ပဲ အရက္ကို ေရေသာက္သလို ေသာက္ေနေသာသူ၊ အရက္ကိုမေသာက္ပဲ ေဆးလိပ္ကို မီးခိုးေခါင္းတိုင္ျဖစ္ေအာင္ ေသာက္ေနေသာ သူေတြထက္ ပိုသည္ဟု ျပင္သစ္ႏိုင္ငံရွိ အျပည္ျပည္ဆိုင္ရာ ကင္ဆာေရာဂါ သုေတသနမွ ပညာရွင္မ်ားက ဆိုပါသည္။ အဆိုပါ ဌာနၾကီးမွ တာ၀န္ရွိပုဂၢိဳလ္၏ ေျပာျပခ်က္အရ ေန႔စဥ္ စီးကရက္ တစ္ဗူးႏွင့္အတူ အရက္ကို အသင့္အတင့္ တြဲဖက္ေသာက္သံုးေသာသူ၏ အစာမ်ိဳလမ္းေၾကာင္း ကင္ဆာျဖစ္ဖို႔ႏႈန္းသည္ အရက္တစ္မ်ိဳးထဲသာ ေသာက္သံုးတတ္သူ သို႔ စီးကရက္ တစ္မ်ိဳးကိုသာ ေန႔စဥ္မွီ၀ဲသူေတြထက္ ငါးဆပိုသည္။ အကယ္၍ လူတစ္ေယာက္သည္ စီးကရက္ကို အသင့္အတင့္ေသာက္၍ ေန႔စဥ္အရက္ကို အလြန္အမင္း ေသာက္သံုးခဲ့ေသာ္ သူ၏ အစာမ်ိဳလမ္းေၾကာင္း ကင္ဆာေရာဂါ ျဖစ္မည့္ႏႈန္းသည္ အရက္ သို႔ စီးကရက္ တစ္မ်ိဳးထဲ ေသာက္သူထက္ ၁၈ဆ ပိုသည္။ အရက္ေရာ စီးကရက္ကိုပါ အလြန္အကၽြံ ေသာက္မိျပီဆိုပါက ကင္ဆာျဖစ္ရမည့္ႏႈန္းသည္ ၄၄ဆအထိ တက္သြားႏိုင္သည္။
ဘယ္လိုေၾကာင့္ ဒီလိုျဖစ္ေနရပါလိမ့္...။ အေျဖကို ရရွိရန္ စီးကရက္တစ္လိပ္ကို ရႈသြင္းေနေသာ သူတစ္ေယာက္ကို သတိထားၾကည့္ပါ။ စီးကရက္က ထြက္လာေသာ အေငြ႔တြင္ ကာဗြန္မိုေအာက္ဆိုက္၊ ႏိုက္ထရိုဂ်င္ဒိုင္ေအာက္ဆိုက္ စသည့္ ကင္ဆာေရာဂါျဖစ္ေစႏိုင္ေသာ ဓါတ္အမ်ိဳးေပါင္း ၄၀၀၀ တို႔သည္ အဆုတ္ထဲကို ၀င္ေရာက္သြားသည္။ ၄င္းဓါတ္ေငြ႕တို႔သည္ ပါးစပ္၊ ႏွေခါင္း၊ လည္ေခ်ာင္းႏွင့္ အဆုတ္ထဲ၌ အသာတြယ္ကပ္ျပီး ေနတတ္ၾကသည္။ ဤအခ်ိန္မွာ ေဆးလိပ္သမားက ေရာဆာလာသျဖင့္ ခံတြင္းရွင္းသြားေအာင္ အရက္တစ္ခြက္ကို အေဖၚျပဳလိုက္ျပီ ဆိုပါက ပါးစပ္ႏွင့္ လည္ေခ်ာင္းတ၀ိုက္ကုိ အရက္ျဖင့္ ပက္ဖ်န္းလိုက္သလို ျဖစ္သြားမည္ျဖစ္၏။ အရက္က ကင္ဆာေရာဂါ မျဖစ္ေစပါ။ သို႔ေသာ္ ပါးစပ္၊ လည္ေခ်ာင္း စသည္တို႔၌ အနည္တင္ေနေသာ စီးကရက္မွ ဓါတ္မ်ားကို အရည္ေပ်ာ္ေစ၍ ခႏၶာကိုယ္ထဲကို မ၀င္၀င္သြားေအာင္ အကူအညီ ေပးလို္က္၏။
စီးကရက္သမားက စီးကရက္ကို ဆက္ျပီးေသာက္လွ်င္ ပါးစပ္ႏွင့္ လည္ေခ်ာင္းအတြင္း၌ ေရာက္ေနျပီးျဖစ္ေသာ အရက္က အဆိပ္ဓါတ္မ်ားကို ခႏၶာကိုယ္တြင္းသို႔ မ၀င္၀င္ေအာင္ဆက္ျပီး ကူညီျပန္၏။ ဒီအခ်ိန္မွာ ၀မ္းဗိုက္အတြင္း၌ ရွိေသာ အသည္းက ၄င္းဆီကို ေရာက္လာေသာ အဆိပ္အေတာက္မ်ားကို ဖ်က္ဆီးပစ္ႏိုင္ေအာင္ ၾကိဳးစားေပးရသည္။ အထူးသျဖင့္ အရက္တြင္ပါလာေသာ ခႏၶာကိုယ္တြင္းကို ေလာေလာဆယ္ ဒုကၡေပးမည့္ အဆိပ္မ်ားကို လစ္လွ်ဴရႈ႕ထားရသလို ျဖစ္သြား၏။ ဒီလိုႏွင့္ စီးကရက္ တစ္မ်ိဳးထဲကုိ မွီ၀ဲေနသူ၏ ေသြးထဲတြင္ အဆိပ္ဓါတ္သည္ မိနစ္အနည္းငယ္သာ ရွိေနရမည့္အစား အရက္ပါ တြဲဖက္ေသာသူတြင္ နာရီေပါင္းမ်ားစြာၾကာေအာင္ ဒုကၡေပးေနေတာ့သည္။
အသည္းက အရက္တြင္ပါလာေသာ အဆိပ္မ်ားကို ဖ်က္ဆီးေပးေနရစဥ္ ေနာက္ တာ၀န္တစ္ခုကို လစ္ဟင္းသြားျပန္သည္။ ဒါက ေသြးထဲမွ အဆီဓါတ္ကိုယူျပီး သၾကားဓါတ္အျဖစ္ အသြင္ေျပာင္းေပးဖို႔ တာ၀န္ျဖစ္သည္။ သို႔ေၾကာင့္ အရက္သမားတို႔တြင္ ေသြးထဲ၌ အဆီဓါတ္သည္ ပိုလွ်ံေနတတ္သည္။ တခ်ိန္ထဲမွာ စီးကရက္က ပါလာေသာ အဆိပ္ဓါတ္မ်ားႏွင့္ ေပါင္းဆပ္မိေသာအခါ ေသြးခဲလြယ္သည့္ အဆင့္ကို ေရာက္သြား၏။ ဤတြင္ ေသြးေၾကာပိတ္သည့္ ေရာဂါမ်ိဳးစံုႏွင့္ ဆက္စပ္သြား၏။
အဆုတ္ထဲကို ျပန္၍ ၾကည့္ၾကရေအာင္...။ စီးကရက္ေငြ႔တြင္ CO ဓါတ္ေငြ႔ပါရွိသည္။ ထိုဓါတ္ေငြ႔သည္ ေအာက္ဆီဂ်င္ဓါတ္ေငြ႕ထက္ ေသြးထဲကို၀င္ဖို႔ အဆ ၂၄၀ လြယ္ကူသည္။ ထို႔ေၾကာင့္ စီးကရက္ မ်ားမ်ားေသာက္ေနသူ တစ္ေယာက္၏ ေသြးထဲတြင္ ေအာက္ဆီဂ်င္ ပါရွိသည့္ႏႈန္းသည္ ၈% နီးပါး ေလ်ာ့နည္းသြား၏။ စီးကရက္ အရက္ တြဲဖက္စြဲေနေသာသူသည္ အစာအာဟာရ အစားအေသာက္ နည္းတတ္၏။ အာဟာရ ခ်ိဳ႔တဲ့ ေနတတ္၏။ ဤအခ်က္ေတြ အားလံုးေပါင္းစပ္မိေသာအခါ ခႏၶာကိုယ္၏ အာရံုေၾကာမ်ားကို ထိ၏။ အသည္းကမေကာင္း၊ ေအာက္ဆီဂ်င္ကနည္း၊ ေသြးေၾကာေတြက ပိတ္လုလု၊ အေျခအေနမွာ ဦးေႏွာက္ကို ထိခိုက္၏။ ႏွလံုးေသြးေၾကာေတြကို ဒုကၡေပး၏။ အသက္ရႈလမ္းေၾကာင္းကို ဒုကၡေပး၏။ ဤတြင္ နဂိုက ေသြးတိုးေရာဂါ နည္းနည္းပါးပါး ရွိေနသူျဖစ္ပါက ေလျဖတ္ခံရမွာ ႏွလံဳးေသြးေၾကာပိတ္ ေရာဂါရေတာ့မွာ ေသခ်ာ၏။
အမ်ိဳးသမီးမ်ားတြင္ စီးကရက္ေသာက္ျပီး ပ႒ိသေႏၶတားေဆးကိုပါ သံုးစြဲပါက ဦးေႏွာက္ထဲမွာ ေသြးယိုသည္အထိ ျဖစ္တတ္၏။ အရက္က ေသြးတိုးေရာဂါကို အားေပး၏။ အစာအိမ္ေရာဂါ ရွိေသာသူသည္ အရက္ႏွင့္ စီးကရက္ကို ဆက္ျပီးမွီ၀ဲပါက ဘယ္ေတာ့မွ ေရာဂါေပ်ာက္ကင္းလိမ့္မည္ မဟုတ္ေခ်။
အမ်ိဳးသားမ်ားတြင္လည္း အရက္္ကို အလြန္အကၽြံေသာက္သံုးမိပါက ေသြးထဲ၌ ေယာက်္ားဟိုမုန္းဓါတ္ က်ဆင္း၏။ စီးကရက္ျဖင့္ ေပါင္းစပ္မိပါက သုတ္ပိုးမထြက္သည့္ ဘ၀ကို ေရာက္သြားတတ္၏။ ထိုအခါ အိမ္ေထာင္က်ေပမဲ့ ကေလးအေဖဘ၀ကို ေရာက္ေတာ့မည္ မဟုတ္ပါ...။
သို႔ေၾကာင့္ အရက္ႏွင့္ စီးကရက္ မတြဲမိေအာင္ အတတ္ႏိုင္ဆံုး ဆရာ၀န္ေတြက ျပည္သူေတြကို အၾကံေပးၾကပါဟု ၁၉၈၅ ခုႏွစ္ထုတ္ ကမၻာ့ေဆးပညာ အသင္းဂ်ာနယ္မွ ေရးသားခဲ့ျခင္း ျဖစ္ပါသည္။
အီး-စီးကရက္
ပံုမွန္စီးကရက္ထက္ရွည္သည္။ အတြင္းက လဲလို႔ရသည့္ ခြက္ေလးထဲတြင္ နစ္ကိုတင္းႏွင့္ propylene glycol [3] လို႔ေခၚေသာ စီးကရက္မီးခုိးလိုထြက္တာတူေအာင္လုပ္ေပးသည့္ ဓာတ္တစ္ခုပါ၀င္သည္။ ေသာက္သံုးသူ ေလရုဴသြင္းလိုက္ေသာအခါမွာ အာရံုခံစင္ဆာကေန၍ ေလ၀င္တာကို သိတာႏွင့္ စီးကရက္ထဲမွာရွိေသာ micro-processor chip ကေန တစ္ဆင့္ အေငြ႔ကေန အမွဳန္အမႊားပံုစံေျပာင္းေပးသည့္ atomizer [4] ကို အရည္စက္မ်ား ေလရွဴရာလမ္းေၾကာင္းသုိ႔ ပို႔ေဆာင္မႈ လုပ္ေဆာင္ေစမွာျဖစ္ပါသည္။ ဘက္ထရီအားျပန္သြင္းလို႔ရၿပီး မီးမလာရင္ ေသာက္၍ မရပါ။
အီး-စီးကရက္ မ်ားကို တရုတ္ႏိုင္ငံက (၂၀၀၄) ခုႏွစ္မွ စတင္ ထုတ္လုပ္ခဲ့ၿပီး ဘက္ထရီ အသံုးျပဳ စက္ကိရိယာငယ္သည္ စီးကရက္ အစစ္ကဲ့သို႔ေသာ အေျခအေနမ်ိဳး ျဖစ္ေနရန္ ဖန္တီးထားျခင္း ျဖစ္သည္။ အီး-စီးကရက္ မ်ားသည္ အမ်ိဳးအစား အလိုက္ အရသာ ကြဲျပားေလ့ရွိၿပီး လူငယ္မ်ားႏွင့္ ဆယ္ေက်ာ္သက္မ်ား အတြက္ ေခ်ာ့ကလက္ အရသာ ရွိေသာ အီး-စီးကရက္ မ်ားပင္ တီထြင္ထားသည္။ အီး-စီးကရက္ ေခၚ အီလက္ထေရာနစ္ စီးကရက္ မ်ားသည္ ကာဆင္ႏိုဂ်င္ ႏွင့္ အျခားေသာ အဆိပ္အေတာက္ ဓာတု ပစၥည္းမ်ား ပါရွိ ေနေၾကာင္း အေမရိကန္ အစားအေသာက္ ႏွင့္ ေဆး၀ါးဆိုင္ရာ အုပ္ခ်ဳပ္မႈအဖြဲ႔ (FDA) က ေၾကညာလိုက္သည္။
အီး-စီးကရက္ မ်ားတြင္ ဒိုင္အီသိုင္လင္း ဂလိုင္ေကာ ကဲ့သို႔ အဆိပ္ျဖစ္ေစေသာ ဓာတ္ပစၥည္းမ်ား ပါရွိေနေၾကာင္း FDA ကဆိုသည္။ အီး-စီးကရက္ မ်ားသည္ ေဆးလိပ္ျဖတ္ရန္ သင့္ေတာ္ေသာ နည္းလမ္း တခုအျဖစ္ အစားထိုး အသံုးျပဳႏိုင္ရန္ ႏွင့္ မီးခိုးေငြ႔ မထြက္ေစ လိုေသာေၾကာင့္ ေဆးလိပ္ေသာက္ခြင့္ မျပဳေၾကာင္း တားျမစ္ထားသည့္ ေနရာမ်ား အတြက္ အသံုးျပဳႏိုင္ရန္ ထုတ္လုပ္ ထားေသာ္လည္း အႏၱရာယ္ ရွိေသာ အေနအထား ကိုမူ သာမန္ ေဆးလိပ္ကဲ့သို႔ပင္ ေျပာင္းလဲႏိုင္ျခင္း မရွိေၾကာင္း FDA မွ ေကာ္မရွင္နာ မာဂရက္ ေအဟမ္းဘတ္ က ေျပာၾကားခဲ့သည္။ FDA သည္ ယခု ေၾကညာခ်က္ကို ထုတ္ျပန္ရန္ အတြက္ အီး-စီးကရက္ အမ်ိဳးအစား (၁၈)မ်ိဳးကို ေလ့လာခဲ့ၿပီး ၎တို႔အနက္ အလြန္ လူႀကိဳက္မ်ားသည့္ အီး-စီးကရက္ Brand ႏွစ္ခုလည္း ပါဝင္သည္။
ရႏိုင္ေသာအႏၱရာယ္ႏွင့္ ေက်းဇူးမ်ား
(၁)လူဘ၀သက္တမ္း
- အႏၱရာယ္=စီးကရက္ မ်ားမ်ားေသာက္ေသာသူသည္ အသက္၂၅အရြယ္လူတစ္ေယာက္သည္ မေသာက္ေသာသူတို႔ထက္ သက္တမ္း ၈-၃ ႏွစ္တိုလိမ္မည္။
- ေက်းဇူး=ေဆးလိပ္ၿဖတ္ၿပီး ၁၀-၁၅ ႏွစ္ၾကာေသာသူတစ္ေယာက္၏ သက္တမ္းသည္ မေသာက္ေသာသူတစ္ေယာက္ႏွင့္မၿခား အသက္ရွည္လိမ့္မည္။
- အႏၱရာယ္=စီးကရက္သည္အဆုတ္ကင္ဆာေရာဂါၿဖစ္ေစေသာအေၾကာင္းအရင္းၿဖစ္သည္။စီးကရက္ေသာက္ေသာသူသည္မေသာက္ေသာသူထက္ ကင္ဆာေရာဂါၿဖစ္ရန္ ၁၀ဆ ပိုသည္။
- ေက်းဇူး=စီးကရက္ ၿဖတ္ၿပီး၁၀ ႏွစ္၁၅ႏွစ္အၾကာတြင္ မေသာက္ေသာသူမ်ားအတိုင္း က်ဆင္း သြားသည္။
- အႏၱရာယ္=စီးကရက္ေသာက္ေသာသူသည္ ဤေရာဂါ ၿဖစ္မည့္ႏွုန္းမွာ ၃ဆ မွ- ၁၇ ဆ ၿဖစ္ႏိုင္သည္။
- ေက်းဇူး=ေဆးလိပ္ ၁၀ႏွစ္ၿဖတ္ၿပီးပါက ဤေရာဂါ ၿဖစ္ပြားသူရွားသည္။
- အႏၱရာယ္=ေဆးလိပ္ေသာက္ေသာသူမ်ားသည္ ပါးစပ္ကင္ဆာေရာဂါၿဖစ္သည့္ႏွုန္း ၃ဆမွ ၁၀ဆအထိ ပိုသည္။ေဆးလိပ္ေရာ၊ အရက္ပါေသာက္လွ်င္ပိုဆိုးသည္။
- ေက်းဇူး=ေဆးလိပ္အရက္ၿဖတ္လိုက္သည္ႏွင့္ ဤေရာဂါ ၿဖစ္ပြားႏွုန္းက်သြားေလ့ရွိသည္။
- အႏၱရာယ္=ေဆးလိပ္ေသာက္ေသာသူမ်ားသည္၂ဆမွ၉ဆပို၍ၿဖစ္သည္။အရက္ပါတြဲလွ်င္ပို၍ဆိုးသည္။
- ေက်းဇူး=ေဆးလိပ္အရက္ အခ်ိန္မီတားႏိုင္ပါက ဤေ၀ဒနာၿဖစ္ပြားႏွုန္း က်သြားသည္။
- အႏၱရာယ္=ေဆးလိပ္ေသာက္ေသာသူမ်ားသည္ ဤေရာဂါၿဖစ္သူ ရဆမွ၁၀ဆပိုသည္။ အၿခားလုပ္ငန္းခြင္ႏွင့္ပက္သက္ေသာ ေနသူမ်ားတြင္ ပိုၿပီးမ်ားေသးသည္။
- ေက်းဇူး=ေဆလိပ္ၿဖတ္ၿပီး ၇ႏွစ္အၾကာ ဤေရာဂါၿဖစ္ပြားႏွုန္းက်သြားသည္။
- အႏၱရာယ္=ေဆးလိပ္ေသာက္ေသာသူမ်ားသည္ သာမာန္လူတို႔ထက္ ၂ဆမွ၅ဆ ပို၍ၿဖစ္သည္။မ်ားမ်ားေသာက္လွ်င္ ေရာဂါၿဖစ္ႏွုန္းလည္းပိုသည္။
- ေက်းဇူး=ထိုေၾကာင့္ ေဆးလိပ္ၿဖတ္လိုက္လွ်င္ ေရာဂါၿဖစ္သညါ့ႏွုန္းလည္းက်သြားသည္။
- အႏၱရာယ္=အေမရိကန္ႏိုင္ငံတစ္ခုတည္းႏွစ္စဥ္လူေပါင္း၁၂၀၀၀ဦးေသေၾကရၿခင္း၏အဓိအ ေၾကာင္းအရင္းၿဖစ္သည္။
- ေက်းဇူး=ေဆးလိပ္ၿဖတ္ၿပီး ၁၀ႏွစ္အၾကာတြင္ ေရဂါၿဖစ္ပြားသည့္ႏွုန္း ေဆးလိပ္မေသာက္သူ မ်ားကဲ့သို႔ရွိလာပါသည္။
- အႏၱရာယ္=အၿခား အဆုတ္ႏွင့္ပက္သက္ေသာေရာဂါေ၀ဒနာမ်ား ေဆးလိပ္ေသာက္သူမ်ား၏ အဆုတ္သည္၄ဆမွ၂၅ဆ အထိပ်က္စီးလြယ္သည္။ေဆးလိပ္ၿဖတ္လိုက္တာႏွင့္ ေခ်ာင္းဆိုး သလိပထြက္္သည့္လဏၡမ်ားေပ်က္ကြ႔ယ္သြားသည္။
- ေက်းဇူး=ေဆးလိပ္ရပ္တာနဲ႔ေရာဂါ ေပ်ာက္ကြယ္သြားစၿမဲၿဖစ္သည္။
- အႏၱရာယ္=ေဆးလိပ္ေသာက္ေသာမိခင္မ်ားမွ ေပါက္ဖြားလာေသာကေလးမ်ားတြင္ အေသေမြးႏွုန္း၊ေပါင္ခ်ိန္မၿပည့္ေသာ ကေလးေမြးႏွုန္းၿမင့္သည္။
- ေက်းဇူး=ကိုယ္၀န္ ၄လ မတိုင္မီ ၿဖတ္ထားႏိုင္က ဤၿပသနာေတြကင္းသည္။
- အႏၱရာယ္=အစာအိမ္ အခ်ဥ္ေပါက္ၿခင္း၊အစာအိမ္ေရာဂါေၾကာင့္ ေသဆံုးရၿခင္းတို႔ပိုသည္။ အစာအိမ္ေရာဂါၿဖစ္ေနသူမ်ား ေဆးလိပ္ေသာက္ပါက အလြယ္တကူမေပ်ာက္ေတာ့ေခ်။
- ေက်းဇူး=ေဆလိပ္ၿဖတ္ၿပီး သူမ်ားတြင္လည္း အစာအိမ္ေရာဂါၿဖစ္ၾကပါ၏။သို႔ေသာ္ ေပ်ာက္ လြယ္သည္။
- အႏၱရာယ္=ေဆးလိပ္ေသာက္သူမ်ားတြင္ ေသြးထဲ၌အေၿပာင္းအလဲေတြရွိသည္။ထိုေၾကာင့္ ပဋိသေႏၵတားေဆးေၾကာင့္ ေသြးခဲၿခင္းစသည့္ ေ၀ဒနာမ်ိဳးထပ္ ဆင့္ရတတ္သည္။
- ေက်းဇူး=ေဆးလိပ္ၿဖတ္ၿပီးသူ၏ ေသြးသည္ မေသာက္သူမ်ားႏွင့္မၿခားရွိ၏။
ျဖစ္တတ္ေသာေရာဂါမ်ား
(၁)ေဆးလိပ္နွင့္ အစာအိမ္နာ
- ေဆးလိပ္ေသာက္သံုးသူေတြမွာ အစာအိမ္နာျဖစ္သြားမႈဟာ နွစ္ဆသာတယ္လုိ႔ဆိုပါတယ္။ ေလ့လာခ်က္အေတာ္မ်ားမ်ားအရ ေဆးလိပ္ကို နွစ္ရွည္လမ်ား ေသာက္သံုးျခင္းဟာ အစာအိမ္ရဲ့ နံရံ၊ ေသြးစီးဆင္းမႈကို ေျပာင္းလဲေစျပီး အစာအိမ္ေယာင္ယမ္းမႈကို ျဖစ္ေစတယ္လို႔သိရပါတယ္။ အဲဒီအျပင္ကို ေဆးလိပ္ေသာက္သံုးျခင္းဟာ အစာအိမ္နာရဲ့ ေနာက္ဆက္တဲြ ဆိုးက်ဳိးမ်ားျဖစ္တဲ့ အစာအိမ္ေပါက္ျခင္း ၊ အစာအိမ္ေသြးယိုျခင္းတို႔ကိုလည္း ျဖစ္ေစျပီး အနာက်က္မႈကိုလည္းေႏွာင့္ေနွးေစပါတယ္။
- ေဆးလိပ္ေသာက္သံုးသူေတြဟာ အျခားသူေတြထက္ ကင္ဆာျဖစ္ႏိုင္ေခ် အရမ္းမ်ားပါတယ္။ ကင္ဆာထဲမွာမွ အဆုတ္ကင္ဆာ (Lung Cancer)၊ လည္ေခ်ာင္းကင္ဆာ (Throat Cancer)၊ ႏွင့္ ခံတြင္း ကင္ဆာ (Oral Cancer) မ်ား အျဖစ္မ်ားပါတယ္။ ထုိ႔ျပင္ ေက်ာက္ကပ္ကင္ဆာ (Kidney Cancer)၊ အစာေရမ်ိဳကင္ဆာ ( Oesophagus Cancer) ၊ ဆီးအိမ္ကင္ဆာ (Bladder Cancer) ၊ ပန္ကရိယကင္ဆာ ( Pancreas Cancer) ၊ သားအိမ္ေခါင္းကင္ဆာ ( Cervical Cancer) တို႔ ျဖစ္ပြားမႈနဲ႔ပါ ဆက္စပ္လ်က္ ရွိပါတယ္။ ေဆးလိပ္ေသာက္သံုးတဲ့ ႏွစ္ရွည္ေလေလ ေသာက္သံုးတဲ့ အေရအတြက္ မ်ားလာ ေလေလ ကင္ဆာျဖစ္ႏိုင္ေခ်ႏႈန္း ပိုပိုမ်ားလာေလေလပါဘဲ။
- နီကုိတင္းေၾကာင့္ ကိုလက္စတေရာ (Cholesterol) နဲ႔ ေသြးတြင္း အဆီဓါတ္ေတြ မ်ားလာျပီး ႏွစ္ၾကာလာတဲ့ အခါမွာ ေသြးေၾကာနံရံေတြ ထူလာျပီး ေသြးေၾကာေတြပါ က်ဥ္းလာ ေစတယ္။ ေသြးေၾကာေတြ က်ဥ္းလာတဲ့အခါမွာ ေသြးမ်ားဟာ ေကာင္းစြာ မစီးဆင္းေတာ့ဘဲ ေသြးခဲမႈေတြ ျဖစ္ေစကာ ေသြးေၾကာတခုလံုးကို ပိတ္ေစပါတယ္။
(၄) ခဏခဏေခ်ာင္းဆိုးမည္
- ေဆးလိပ္ ေသာက္သူ ေတြဟာ ေခ်ာင္းခဏခဏ ဆိုးတတ္ၾကပါတယ္။ ဘာေၾကာင့္ဆိုေတာ့ ေဆးလိပ္ေၾကာင့္ အဆုတ္အတြင္းရိွ ေလအိတ္ငယ္ေလးေတြ ပ်က္စီးျပီး ေလျပြန္ကိုလဲ ေယာင္ယမ္းေစကာ ေလျပြန္ေၾကာ တေလ်ာက္လံုးကိုပါ က်ဥ္းေျမာင္းေစပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ေခ်ာင္းခဏခဏဆိုးျခင္း ႏွင့္ အသက္ရႈမ၀ျခင္း တို႔ကိုပါ ျဖစ္ေစပါတယ္။
- ေဆးလိပ္ဟာ သြားေတြကို ၀ါေစျပီး ခံတြင္းန႔ံဆိုးျခင္း တို႔ကိုျဖစ္ေစျပီး ခံတြင္းက်န္းမာေရး ကိုပါ ထိခုိက္ေစပါတယ္။
- ေဆးလိပ္ေၾကာင့္ ေသြးေၾကာနံရံေတြ ပ်က္စီးျပီး ေသြးတိုးေရာဂါ ကိုလည္း ျဖစ္ေစပါတယ္။ ေသြးတိုးေရာဂါ ဟာလည္း ႏွလံုးေရာဂါ ႏွင့္ ေလျဖတ္ျခင္း တို႔ကိုျဖစ္ေစဖို႔ တြန္းအားတခု ပါဘဲ။
- ေဆးလိပ္မွာ ပါတဲ့ နီကိုတင္းဟာ အမ်ိဳးသားေတြရဲ႔ လိင္အဂါၤမွာရိွတဲ့ ေသြးေၾကာေတြကိုပါ က်ဥ္းေစပါတယ္။ ေသြးေၾကာက်ဥ္းျပီး ေသြးေကာင္းစြာ မစီးဆင္းမႈေၾကာင့္ လိင္အဂါၤရဲ႔ မ်ိဳးပြား ျခင္းဆိုင္ရာ လုပ္ငန္း ကိုထိခုိက္ျပီး(Erectile Dysfunction) ျဖစ္ေစပါတယ္။ အသက္ ၃၀ မွ ၄၀ၾကား ေဆးလိပ္ေသာက္သံုးတဲ့ အမ်ိဳးသားမ်ားရဲ႔ ၅၀% ဟာ Erectile Dysfunction ကိုခံစားရ တတ္ပါတယ္။
- ေဆးလိပ္ေသာက္တဲ့ မိခင္ေတြမွာ ကေလးေမြးဖြားပါက လမေစ့ဘဲ ေမြးျခင္း ႏွင့္ ေပါင္မျပည့္ျခင္း တို႔ကိုပါ ျဖစ္ေစပါတယ္။
- မိဘတဦးဦးက ေဆးလိပ္ေသာက္သံုးသူ ျဖစ္ေနပါက အတူေနထိုင္တဲ့ ကေလးငယ္မွာ ပန္းနာရင္က်ပ္ ႏွင့္ အသက္ရႈလမ္းေၾကာင္းဆိုင္ရာ ေရာဂါမ်ား ျဖစ္ေစဖို႔ အခြင့္အလမ္း မ်ားပါတယ္။
(ေအာင္ႏုိင္သူ)
ကိုးကား
- ↑ မြန္းသက္ပန္၊ (ေဆး-၁)
- ↑ ဆရာၾကီး ဦးတင္ေရႊ၏ စာအုပ္မွ
- ↑ http://www.peoplemediavoice.com/health-news/e-cigarettes-contain-to...
- ↑ (ဆရာ၀န္တင္ေရႊ အားမွတ္တမ္းတင္ဂုဏ္ၿပဳလိုက္သည့္ အေနျဖင့္ ေအာင္ခိုင္(မန္း) ၏ ေရးသားခ်က္)
- ↑ မြန္းသက္ပန္ (ေဆး-၁)
- ↑ မြန္းသက္ပန္(ေဆး-၁)
No comments:
Post a Comment