ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ ၂၀၁၀ ႏို၀င္ဘာလ ၇ ရက္ ေရြးေကာက္ပြဲ က်င္းပၿပီးစီးခဲ့တာ တစ္ႏွစ္ျပည့္ခဲ့ၿပီမို႔ သမၼတ ဦးသိန္းစိန္လက္ထက္မွာ ႏုိင္ငံေရးအေျပာင္းအလဲတခ်ိဳ႕ ျမင္ခဲ့ရေပမဲ့ ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ႕ လူ႔အခြင့္အေရး အေျခအေနဟာ သိသိသာသာ ထူးျခားမလာေသးတဲ့အတြက္ က်န္တဲ့ႏိုင္ငံေရးအက်ဥ္းသားအားလံုး လႊတ္ေပးဖို႔နဲ႔ တိုင္းရင္းသားလူမ်ိဳးစု ေဒသေတြက စစ္ပြဲေတြ ရပ္ဆုိင္းဖို႔အပါအ၀င္ အဓိက ျပႆနာေတြကို အစိုးရသစ္အဖြဲ႔က ေသေသခ်ာခ်ာ ကိုင္တြယ္ေျဖရွင္းဖို႔ ျမန္မာႏိုင္ငံဆိုင္ရာ ကုလသမဂၢ လူ႔အခြင့္အေရး စံုစမ္းစစ္ေဆးေရးမႉး ေသာမတ္စ္အုိေဟး ကင္တားနားက တုိက္တြန္းလိုက္ပါတယ္။ ဒီအေၾကာင္း အျပည့္စံုကို ေဒၚခင္မ်ိဳးသက္က ဆက္သြယ္ေမးျမန္းၿပီး တင္ျပထားပါတယ္။

ျမန္မာႏုိင္ငံမွာ စစ္အစိုးရလက္ထက္ကတည္းက ႏိုင္ငံေရးအက်ဥ္းသား ၂,၀၀၀ ေက်ာ္ ရွိေနၿပီး ၂၀၁၀ ေရြးေကာက္ပြဲနဲ႔တက္လာတဲ့ သမၼတ ဦးသိန္းစိန္ လက္ထက္မွာ လြတ္ၿငိမ္းခ်မ္းသာခြင့္နဲ႔ အက်ဥ္းသားေတြ လႊတ္ေပးခဲ့ေပမဲ့ ၂၀၀ ေက်ာ္သာ ပါ၀င္ခဲ့ပါတယ္။ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ လူ႔အခြင့္အေရးနဲ႔ စစ္မွန္တဲ့ ဒီမိုကေရစီေရး ေျပာင္းလဲမႈေတြ ရွိတယ္လို႔ျပခ်င္ရင္ ဒီႏိုင္ငံေရးအက်ဥ္းသားအားလံုးကို လႊတ္ေပးဖို႔ လိုအပ္တယ္လို႔ ကုလသမဂၢနဲ႔ ႏိုင္ငံတကာက ေထာက္ျပေနသလို အခု မစၥတာ ကင္တားနားကလည္း ေရြးေကာက္ပြဲ တစ္ႏွစ္ျပည့္ခ်ိန္မွာ ျမန္မာအစိုးရအေနနဲ႔ ႏိုင္ငံေရးအက်ဥ္းသားကိစၥကို ေသေသခ်ာခ်ာ ကိုင္တြယ္ဖို႔အတြက္ ေတာင္းဆုိလုိက္ပါတယ္။
“ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ ေရြးေကာက္ပြဲက်င္းပခဲ့တာ တစ္ႏွစ္ျပည့္တဲ့အခ်ိန္မွာ က်ေနာ့္အေနနဲ႔ အထူးအေလးေပး ေျပာၾကားလိုတာက ျမန္မာအစုိးရအေနနဲ႔ လူ႔အခြင့္အေရးကိစၥရပ္ေတြကို ေလးေလးနက္နက္ ေျဖရွင္းေပးဖိ႔ု ျဖစ္ပါတယ္။ ႏိုင္ငံေရးအက်ဥ္းသားေတြနဲ႔ပတ္သက္လို႔ ေလာေလာဆယ္မွာ အေျခအေနက ေတာ္ေတာ္ေလး စိုးရိမ္စရာျဖစ္ပါတယ္။ ႏိုင္ငံေရးအက်ဥ္းသားတခ်ိဳ႕ အစာငတ္ခံ ဆႏၵျပေနတာ၊ တခ်ိဳ႕ႏိုင္ငံေရးအက်ဥ္းသားေတြ လက္ရွိမွာ အသက္ရွင္ေနထိုင္ဖို႔ ႐ုန္းကန္ေနရတာေတြ ေတြ႔ရတာမို႔ တစ္ႏွစ္ျပည့္တဲ့ ခုလိုအခ်ိန္မ်ိဳးမွာ ျမန္မာအစိုးရအေနနဲ႔ လူ႔အခြင့္အေရးအေျခအေန တိုးတက္ေကာင္းမြန္ေစဖို႔ အေျဖရွာဖို႔ တုိက္တြန္းပါတယ္။”
ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ ၾကားျဖတ္ေရြးေကာက္ပြဲကို မၾကာခင္မွာ က်င္းပဖို႔ျပင္ဆင္ေနတာမို႔ ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ႕ အနာဂတ္ ႏိုင္ငံေရးမွာ ဘက္ေပါင္းစံုက ပါ၀င္ႏိုင္ေအာင္ ဒီ ၾကားျဖတ္ေရးေကာက္ပြဲမတိုင္ခင္ ႏိုင္ငံေရးအက်ဥ္းသား အားလံုးကို လႊတ္ေပးဖို႔နဲ႔ အထူးသျဖင့္ ႏိုင္ငံတကာက ေစာင့္ၾကည့္ေနတဲ့ကာလမွာ ျမန္မာအစိုးရသစ္အေနနဲ႔ ထင္သာျမင္သာ ပြင့္လင္းမႈရွိဖို႔အတြက္ တိုက္တြန္းလိုက္ပါတယ္။
“ၾကားျဖတ္ေရြးေကာက္ပြဲေတြ ဘယ္ေတာ့က်င္းပေပးမယ္ဆိုတာ မေၾကညာေသးေတာ့ ရက္အတိအက် မသိရေသးပါဘူး။ အခုလို လူေတြ တေစာင့္ေစာင့္နဲ႔ျဖစ္ေနတဲ့ အေနအထားမ်ိဳးက ျပႆနာကို အေျဖရွာတဲ့နည္း မဟုတ္ပါဘူး။ က်ေနာ္ အပါအ၀င္ ႏိုင္ငံတကာက အစစအရာရာ အကူအညီေပးဖို႔ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္ဖို႔ အဆင္သင့္ရွိတဲ့အခါမ်ိဳးမွာ ျမန္မာအစိုးရဘက္က ခ်မွတ္မယ့္ဆံုးျဖတ္ခ်က္ေတြဟာ ထင္သာျမင္သာ ရွိဖို႔လိုပါတယ္။ ႏုိင္ငံေရး မကစားသင့္ပါဘူး။ ဘာျဖစ္မယ္၊ ဘာေတြ လုပ္ေဆာင္မယ္ဆိုတာ အခု ဘယ္သူမွ အတိအက် မသိၾကပါဘူး။ လူ႔အခြင့္အေရးကို ေလးစားလိုက္နာရာမွာ ျမန္မာအစိုးရဘက္က ဘယ္လိုေျခလွမ္းေတြကို ယူမယ္ဆိုတာလည္း အတိအက် မသိရေသးဘဲ အဲဒီအထဲမွာ ႏိုင္ငံေရး အက်ဥ္းသားေတြ ျပန္လႊတ္ေပးဖို႔၊ တိုင္းရင္းသားေတြအေပၚ ျမန္မာစစ္တပ္က တိုက္ခိုက္မႈေတြ ရပ္ဆိုင္းဖို႔၊ အထူးသျဖင့္ နယ္စပ္ေဒသေတြက ဆိုးရြားတဲ့အေျခအေနေတြအတြက္ အေျဖရွာဖို႔ အစိုးရကို တိုက္တြန္းခ်င္ပါတယ္။”
နယ္စပ္ေဒသေတြမွာ တိုက္ပြဲေတြ ဆက္ၿပီး ျဖစ္ပြားေနတာဟာ အရင္ စစ္အစိုးရလက္ထက္က ပံုစံမ်ိဳး ဆက္ၿပီး ျဖစ္ေနတာကို ျပေနတာမို႔ ေရြးေကာက္ပြဲနဲ႔ တက္လာတဲ့ အစိုးရသစ္အေနနဲ႔ စစ္တပ္ကိုပါ ႏိုင္ႏိုင္နင္းနင္း ကိုင္တြယ္သင့္တယ္လို႔လည္း ဆိုပါတယ္။
“နယ္စပ္ေဒသေတြမွာ ျမန္မာစစ္တပ္ရဲ႕ ထိုးစစ္ဆင္မႈေတြကို ရပ္တန္႔ဖို႔ ဆံုးျဖတ္ခ်က္ေတြကို အစိုးရဘက္က ျပဳလုပ္ႏိုင္ျခင္းမရွိတာကိုက ဒီလိုမ်ိဳး ဆံုးျဖတ္ခ်က္ေတြ ခ်မွတ္ရာမွာ စစ္တပ္က အဓိက ခ်ဳပ္ကိုင္ေနတယ္လို႔ ျမင္ပါတယ္။ ဒါမ်ိဳး အေျခအေနေတြဟာ ဒီမိုကေရစီနည္းအရေရာ၊ အရပ္သားအစိုးရအေနနဲ႔ေရာ မျဖစ္သင့္ပါဘူး။ ဒီမိုကေရစီအစိုးရဆိုရင္ စစ္တပ္အေပၚ လႊမ္းမိုးႏိုင္မႈ ရွိရမွာျဖစ္ပါတယ္။ ဒီအေျခအေနေတြဟာ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ မေျပာင္းလဲေသးတာကို ေတြ႔ရတယ္လို႔ ဆိုရမွာပါ။ ဒါေၾကာင့္ လႊတ္ေတာ္မွာေရာက္ေနတဲ့ ႏိုင္ငံေရးသမားေတြ အေနနဲ႔ အစိုးရေကာင္းတရပ္ျဖစ္ဖို႔ ကူညီလိုရင္ အဲဒီလိုဆံုးျဖတ္ခ်က္မ်ိဳး ခ်ႏိုင္ဖို႔ အရပ္သားအစိုးရကို တုိက္တြန္းၾကဖို႔ လိုပါတယ္။ တိုင္းရင္းသားေတြအေပၚမွာ အၾကမ္းဖက္မႈေတြကို စစ္တပ္က အဆံုးသတ္ေပးဖုိ႔လိုပါတယ္။ ျပႆနာေတြက အမ်ိဳးမ်ိဳးရွိေပမဲ့ က်ေနာ့္အေနနဲ႔ ျမန္မာအစိုးရကို တိုက္တြန္းလိုတာကေတာ့ နယ္စပ္မွာရွိတဲ့အရပ္သားေတြကို အကာအကြယ္ေပးဖို႔ ေဆာင္ရြက္ဖို႔ပါ။ လက္ရွိမွာေတာ့ အဲဒီေဒသေတြဟာ ျမန္မာစစ္တပ္ရဲ႕ လက္ထဲမွာပဲ ေရာက္ေနရတာကို ေတြ႔ရပါတယ္။”
သမၼတ ဦးသိန္းစိန္အစိုးရအေနနဲ႔ ႏိုင္ငံေရးအက်ဥ္းသား အေရအတြက္ စစ္ေပးေနတယ္လို႔ ေျပာခဲ့တာမို႔ ႏိုင္ငံေရးအက်ဥ္းသားေတြနဲ႔ပတ္သက္ၿပီး စိတ္၀င္စားတာကို ျပသတဲ့အတြက္ ၀မ္းသာေပမဲ့ ၈၈ မ်ိဳးဆက္ ေက်ာင္းသားေတြ၊ ၂၀၀၇ ခုႏွစ္ ေရႊ၀ါေရာင္အေရးအခင္းမွာ ဦးေဆာင္သူေတြ၊ တိုင္းရင္းသား ေခါင္းေဆာင္ေတြ လာမယ့္ ၾကားျဖတ္ေရြးေကာက္ပြဲမွာ ပါ၀င္ခြင့္ရေစဖို႔အတြက္ အေရးႀကီးတာမို႔ ဒီႏွစ္မကုန္ခင္ ၾကားျဖတ္ေရြးေကာက္ပြဲ မတိုင္ခင္ အားလံုးကို တန္းတူလႊတ္ေပးႏိုင္မယ္လို႔ ေမွ်ာ္လင့္ထားေၾကာင္းလည္း မစၥတာ ကင္တားနားက ေျပာၾကားခဲ့ပါတယ္။